Japonya’nın Hayabusa2 uzay aracı, 2020 yılında asteroid Ryugu’dan getirdiği örneklerle adını tarihe yazdırmıştı. Avustralya çölüne bırakılan bu değerli parçalar, Dünya’ya ulaşan en bozulmamış gök cismi örnekleri arasında yer aldı.
Ancak Hayabusa2’nin hikayesi henüz bitmiş değil. Görevini tamamlamış gibi görünse de araç halen yoluna devam ediyor ve yeni bir hedefe doğru ilerliyor. Bilim insanları için heyecan verici olan bu görev, aynı zamanda ciddi teknik zorluklar da barındırıyor.
Uzay aracının rotasında yer alan cisim, 1998 KY26 adı verilen küçük bir asteroid. Dünya’ya görece yakın bu gök taşı, şekilsiz yapısı ve olağanüstü hızlı dönüşüyle dikkat çekiyor. Hesaplamalara göre, üzerinde bir gün yalnızca birkaç dakika sürüyor. NASA’nın tahminlerine göre asteroidin kayda değer miktarda su barındırabileceği düşünülüyor. Hayabusa2’nin planı, 2031 yılında bu gök cismine ulaşmak ve yüzeyinden örnekler toplamak. Fakat son gözlemler, bu planın umulduğu kadar kolay olmayabileceğini gösteriyor.
Küçük, hızlı ve beklenenden çok farklı
Yakın dönemde farklı gözlemevlerinden elde edilen veriler, 1998 KY26’nın boyutları ve hareketi hakkında daha net bir tablo sundu. Radar verileriyle desteklenen yeni ölçümlere göre asteroidin genişliği yalnızca 11 metre. Daha önce yapılan tahminler 30 metreye kadar çıkıyordu. Üstelik kendi etrafındaki dönüş süresi de beklenenden iki kat kısa. Yani asteroidin bir günü sadece beş dakika sürüyor.
Araştırmayı yürüten ekibin başında yer alan İspanya Alicante Üniversitesi’nden Toni Santana-Ros, bu bulgunun önemli bir sürpriz olduğunu vurguluyor. Çünkü bu durum, örnek toplama ihtimalini önemli ölçüde zorlaştırıyor.
Hayabusa2’nin ilk hedefi olan Ryugu, yaklaşık 900 metre çapıyla çok daha büyük bir yapıydı. Araç 2019 yılında Ryugu’ya iki kez inmeyi başardı; yüzeyden ve kendi oluşturduğu kraterin altından örnekler topladı. Bu örnekler, dört yıl sonra Dünya’ya başarıyla ulaştırıldı.
Buna karşın, KY26 hem boyut hem de dönüş hızı açısından bambaşka bir meydan okuma sunuyor. Uzay aracıyla neredeyse aynı ölçülerdeki bu gövdeye iniş yapmak, özellikle de bu kadar hızlı dönen bir cisimde, mühendisler açısından oldukça karmaşık bir görev anlamına geliyor.
Araştırma ekibi, Avrupa Güney Gözlemevi’nin Çok Büyük Teleskobu (VLT) başta olmak üzere çeşitli gözlem araçlarını kullanarak KY26’yı detaylı şekilde incelemeyi başardı. Asteroidin gerçek boyutunu ve dönüş hızını net biçimde ortaya koyabilmek bile bilim dünyası açısından büyük bir adım olarak değerlendiriliyor.
Her ne kadar iniş ve örnek toplama ihtimali belirsiz hale gelmiş olsa da, elde edilen veriler gelecekteki benzer görevler için önemli bir kılavuz oluşturuyor.
